Carro compra

 x 

Carro vacío
  • Castejón (1931-1945). Historia, represión y conculcación de derechos humanos
  • Osadías y descalabros
  • Limoia
  • Eduardo Aizpún, el presidente «olvidado» de Osasuna
  • Tomas txantxazalea
  • Las torres de Leitza
  • A, aitarena
  • Francisco de Garay-ren urrea
  • Elurzuriren hiru heriotzak
  • Bisita
  • Entre carlistas
  • Locura
  • Gose biziko beldarra
  • Axularren gerizapean
  • Heldu garen guztiak
  • Markos Gimenoren 101 letrakartel
  • Leitzako dorreak
  • Haurtxoa

web_amaiur

amaiur2

 

La presentación corrió a cargo del historiador baztandarra Pedro Esarte; de Martin Garde, concejal de cultura del Ayuntamiento de Baztan; de Paskual Rekalde, miembro de la Comisión Castillo de Amaiur / Amaiurko Gazteluaren Komisioa, y de Iñaki Sagredo, autor del libro.

Iñaki Sagredo.
Idazlea

Amaiurko gazteluari Nafarroako historiaren leihotik jarri zaio begira Iñaki Sagredo idazlea bere azken liburuan.

«Nafarroari buruzko historia asko dago oraindik idazteke»

Iñigo Astiz.
Iruñea

Nafarroako historia gazteluei begira aztertu du behin baino gehiagotan Iñaki Sagredok (Irun, Gipuzkoa, 1968). Bide horretatik jo du orain ere Pamiela argitaletxearekin El castillo de Amaiur a través de la historia de Navarra izeneko liburua argitaratuta.

Liburua ireki eta marrazki mordoa, mapak, eskemak, kanoien irudiak... Aurkezpenean esan duzunez, ikusi eta irakurtzeko gogoa ematen du.

Bai, hori da liburu batean beti bilatzen dena. Historiazaleena zirkulu txikia da, eta, horregatik, kostu handiagoa badu ere, beti saiatzen gara liburua itxuraz erakargarria izan dadin. Informazio hutsezko argitalpenetan baino errazago helarazten da informazioa hala. Ezaguerari ate asko irekitzen zaizkio, adibidez, historian aipatzen diren kanoi mota ezberdinen irudiak gehituz, hartara irakurleak gertatutakoaren irudia errazago marraztuko baitu. Irakurlea historian murgiltzea da, azken finean, nahi duguna.

Bada lehenago ere Amaiurko gazteluari buruzko libururik argitaratuta. Zein da zurearen berritasuna?

Lortu dugun dokumentazio guztia. Erdi Aroan gazteluak izandako aldaketez, esaterako, ez zegoen informazio askorik. Bataila famatuaren ondoren ere bizitza bat izan du gazteluak, eta hori ere bildu dugu, eta batailako bertako hainbat datu berri lortu ditugu; hildakoak non ehortzi zituzten, setioa nolakoa izan zen, barruan ziren hainbatek nola egin zuten ihes gauez... Guztiz ezezagunak ziren gauza franko bildu dugu.

Amaiurko gaztelutik abiatuta Nafarroako historiari begiratu diozue, eta alderantziz. Oso atzetik hartu duzue gazteluaren historia horretarako.

Erromatar garaitik hasita, pentsa ezazu. Ez da gauza ziurra, baina erromatar bideei begiratuta, Amaiurtik bideren bat pasatuko zela ondorioztatu dugu. Begiraleentzako dorreak izaten ziren bide bazterretan, maiz, eta, hain zuzen ere, Amaiurko gaztelua, Ainhoako ordainlekua eta abar zeuden. Itxura guztien arabera, oso aspalditik dago hor Amaiurko gaztelua.

Gazteluak izandako aldaketak ere bildu dituzue. Gaztelutik oroitarri bihurtu zenerako ibilbide guztia.

XVI. mendean, XVIII. mendean eta XX. mendean izandako aldaketak ageri dira liburuan, bai, baita XX. mendean egindako oroitarriaren historia ere, eta XX. eta XXI. mendeko indusketena.

Gaztelua nola desegin zen ere ez zegoen oso garbi.

Ez, eta zenbat hargin, zenbat bolbora eta zenbat denbora behar izan zuten jakin ahal izan dugu. Tunel moduko bat egin zuten gazteluaren erdiraino, eta barruan bolbora jarri zuten. Ordurako, jadanik, harginek oinarriak hautsi zizkioten gazteluari, leherketarekin errazago eror zedin.

Nafarroako historia oraindik idazteke dagoela esan du Pedro Esarte historialariak aurkezpenean.

Datu asko ezezagunak dira oraindik, eta historia asko dago idazteke oraindik, bai. Nafarroako konkistaren bosgarren mendeurreneko ekitaldiak gero eta hurbilago daude, eta garrantzitsua da, horregatik, gertatu zena argitara ematea. Egungo egoera politikoetatik abiatuta egiten den historia bat ere badago, alde batetik eta bestetik. Gure asmoa, ordea, liburua egiaren bidean joatea da. Errealitatea nolakoa zen jakitea. Nik badakit Nafarroako Gobernuak liburua zaborretara botako duela, eta serioa ez dela esango duela, beti esan ohi duenez, baina gure ustez egia da dioguna.

Nola ziurtatu?

Bi modu daude liburuak egiteko. Bibliografia erabiltzea da haietako bat, eta bestea iturri primarioetara jotzea da. Guk iturri horiek ditugu oinarrian, eta iturri primarioek ez dute engainatzen. Hemen ez dago iruzurrik.

Garai hartako dokumentu horiek bere horretan gehitu dituzue, gainera, liburuaren bukaeran, eskutitzak ere gehitu dituzue.

Lehen aldiz egin dugu hori. XVII. eta XVIII. mendeko gazteluaren historiaz gauza gutxi genekizkien orain arte. Bagenekien zerbait Erdi Aroaz, bagenekien oroitarriaren eraikuntzaz, bagenekien batailaz... Baina ez zen gehiegi sakondu ildo horretan, eta datu esanguratsuak bildu ditugu. Zenbat eta gehiago jakin Nafarroako historiaz, orduan eta hobe.

Gaztelua nolabait ere berreraikitzea interesgarria izan daitekeela diozu.

Bide horretatik jo behar litzateke, nire ustez. Zati batzuk konpondu, berregin eta gotorleku guztia zeharkatuko lukeen ibilbide didaktiko bat sortzea interesgarria litzateke. Erdi Aroko eraikuntzaren hondakinetan gelditu, eta orduko bizimodua azaltzea, eraikuntza lanak nolakoak izan ziren zehaztea... Eta hori garaiz garai. Ordu eta erdiko ibilbide moduko bat, jendeak historiari buruz jakin dezan, eta historia hondakin soiletan gera ez dadin.

Berria.info

Iñaki Sagredo se adentra en los rincones más desconocidos de la historia del castillo de Amaiur

El libro, editado por Pamiela , cuenta con abundante documentación textual y gráfica
El autor recupera los orígenes del enclave en la época romana y recorre las vicisitudes que ha vivido hasta el siglo XIX

Ana Oliveira Lizarribar

SagredoPamplona. El investigador navarro Iñaki Sagredo regresa al panorama editorial con El castillo de Amaiur (a través de la historia de Navarra) , un libro que recorre los acontecimientos vividos en este emplazamiento de Baztan desde su pasado desconocido, en tiempos romanos, hasta el papel señalado de la fortificación en la conquista de Navarra en 1522, sin obviar otras épocas en las que este lugar también tuvo su importancia, como la Guerra de Convención, en el siglo XVII, o las guerras napoleónicas en el XIX.

Publicado por Pamiela, este trabajo combina las características de la divulgación histórica, con materiales atractivos para cualquier lector -imágenes, mapas, diseño-, junto con apartados dedicados a presentar la abundante documentación original, mucha de ella descubierta en el curso de esta investigación. En este sentido, la editorial afirma que éste es "el trabajo más completo publicado hasta ahora sobre la historia y la vida del castillo de Amaiur". En concreto, Sagredo ha llevado a cabo una búsqueda concienzuda en los archivos de Simancas (Segovia)y del Servicio Histórico Militar y de Cartografía histórica (Madrid), así como en el Archivo General de Navarra o indagando en registros europeos que albergaban información pertinente.

En una primera parte, el libro realiza un pormenorizado recorrido histórico y, en la segunda, se intenta reconstruir la fortificación a partir de los documentos y las excavaciones arqueológicas realizadas hasta la fecha. Además, cuenta con un prólogo de Pedro Esarte y al final se incluyen hasta 22 anexos, una cronología y un diccionario de términos, entre otras cosas.

Un puzzle Según explica Sagredo, se trataba de "recorrer la historia del castillo a través de la historia de Navarra". Así, cree que ya en la época romana "debió existir una fortificación" en este enclave, dada su ubicación estratégica y que el puerto de Otsondo "era el paso más cómodo por el Pirineo, junto con el de la costa, Oiasso". El siguiente alto en el camino es el siglo XVI y, sobre todo, el año 1522, "cuando se frustró una oportunidad única para recuperar la independencia de Navarra", perdida en 1512, apunta el autor, que detalla, además, cómo, antes, en 1516 y 1521 hubo otras dos intentonas, también fallidas. Y cómo, a finales de 1522, las tropas invasoras abandonaron la fortificación y colocaron varias minas para derruirlo. Con posterioridad, en 1637 se hizo una pequeña reforma a partir de lo que había quedado; en 1641, "los españoles derruyeron los restos"; en 1794, "los franceses lo volaron con dinamita", y en 1813, "debió de ser abandonado".

Todos estos vaivenes han provocado que los visitantes que acuden al lugar donde hoy se erige un monolito "crean que están ante los restos del castillo medieval", cuando la realidad es que "es un puzzle de varios castillos". Por ejemplo, apenas queda nada del edificio altomedieval, sí hay partes del gótico, y también de una fortaleza del siglo XVII. Resulta complicado "hasta para los arqueólogos" saber cómo era el castillo de Amaiur en su forma original, e Iñaki Sagredo realiza su propia interpretación, apoyado en la documentación, mucha inédita, que ha consultado. Y "el tiempo dirá si hemos acertado", concluye.

Testimonios. El libro ofrece una perspectiva diferente de la conquista de Navarra a través de uno de sus hechos más señalados, la batalla de Amaiur, en 1522, y de los testimonios de sus protagonistas; Jaime Belaz Medrano, su hijo Luis, el abad de Urdax, el virrey marqués de Miranda o los señores Xabier, hermanos del santo patrón, que defendieron los intereses de Navarra.

Descubrimientos. En el estudio de la documentación, han surgido cuestiones desconocidas, como que "se pagó a alguien para que enterrase en la iglesia a los muertos de la batalla".

El autor. Iñaki Sagredo es conocido, sobre todo, por la colección Navarra. Castillos que defendieron el Reino , cuyo cuarto y último tomo se publicará en septiembre.

www.noticiasdenavarra.com

Iñaki Sagredo

Martin Garde

{morfeo 3}

Compra

 x 

Carro vacío

Acceso

El sitio empleará cookies para recordar su idioma y opciones de navegación, si usted está de acuerdo: